Osiyo taraqqiyot banki O‘zbekiston iqtisodiyoti 2023—2024-yilda 5 foizga o‘sishini prognoz qilmoqda
Osiyo taraqqiyot bankining (OTB) “Osiyo taraqqiyoti istiqbollari” nomli yangi hisoboti e’lon qilindi.
Bank 2023-yilda O‘zbekiston iqtisodiy o‘sish sur’ati sekinlashishini kutmoqda. Bunga sabab qilib iqtisodiyotda, ayniqsa, xususiy iste’mol va xizmatlar sohasida talabning pasayishi ko‘rsatilgan.
OTB O‘zbekiston yalpi ichki mahsuloti (YIM) 2023 va 2024-yillarda ham 5 foizga o‘sishini prognoz qilmoqda, bu o‘tgan yilgi 5,7 foizlik o‘sishdan bir oz pastroq.
Rossiyaga qarshi davom etayotgan sanksiyalar va ularning O‘zbekiston eksportiga bo‘lgan tashqi talabga qanday ta’sir qilishi ko‘rinishida xatarlar saqlanib qolmoqda.
“O‘zbekiston hukumati iqtisodiyotni tez tiklash va yanada rivojlantirish bo‘yicha dadil va ishonchli qadamlar tashladi. Pandemiyadan tiklanish jarayonida sodir bo‘lgan kuchli iqtisodiy o‘sish sekinlashgan bo‘lsa-da, barqarorlikni saqlab qoldi,” — deydi OTBning O‘zbekistondagi doimiy missiyasi direktori Enriko Pinali.
O‘zbekiston sanoati 2023 va 2024-yillarda 5,5 foizga o‘sishi kutilmoqda, to‘qimachilik, oziq-ovqat, tog‘-kon sanoatida uglevodorodlarga bo‘lgan talabning o‘sishi va tashqi, asosan, Rossiyadan kiyim-kechak va qayta ishlangan oziq-ovqat mahsulotlariga kuchli talabga javoban kamtarona tiklanish kuzatilmoqda.
Shu bilan birga, oziq-ovqat va uy-joy, omborxona va transport xizmatlariga talab pasayganligi sababli xizmatlarning o‘sishi har ikki yilda 5,5 foizgacha kamayishi kutilmoqda. Xususiy iste’mol va investitsiyalarning o‘sishi mo‘tadil bo‘lishi kutilmoqda.
Inflyatsiya bosimining davom etishi kutilmoqda, bu qisman amalga oshirilayotgan tarkibiy islohotlar va ijtimoiy xarajatlarning ortishi bilan bog‘liq.
Biroq pul-kredit siyosati qattiqligicha qolayotganligi sababli o‘rtacha inflyatsiya 2023-yilda 11 foizga, 2024-yilda esa 10 foizga tushishi kutilmoqda.
Ma’lumot uchun, Markaziy bank tomonidan 2023-yilda inflyatsiya 8,5-9,5 foiz atrofida bo‘lishi prognoz qilingan. Markaziy bank 2024-yil oxirigacha inflyatsiyani 5 foizgacha pasaytirmoqchi.
OTB oltin zaxiralarining ko‘payishi hisobiga 2023 va 2024-yillarda O‘zbekistonning xalqaro zaxiralari 37 mlrd dollargacha oshishini prognoz qilmoqda. Har ikki yilda keng pul mablag‘lari 25 foizga o‘sishi kutilmoqda.
O‘zbekistonga malakali ishchi kuchi kerak
Hisobotda qayd etilishicha, aholi soni yiliga 2 foizga o‘sayotgan O‘zbekistonda ko‘proq umumta’lim maktablari va sifatli ta’lim zarur.
O‘rta taʼlim, jumladan, kasb-hunar maktablari 2022-yilda taʼlimga davlat xarajatlarining qariyb 72,3 foizini o‘zlashtirgan.
Maktabga qabul qilishni yana 1,2 million o‘quvchiga oshirish uchun hukumat taxminan 1 961 maktab qurishi yoki ikki smenali darslarga ruxsat berish uchun o‘quv kunini qisqartirishi kerak.
OTB o‘rta ta’lim sifati tashvishga solarli darajada ekanini va O‘zbekiston o‘rta maktab taʼlimi sifatini qiyosiy baholash uchun hali ham Xalqaro talabalarni baholash dasturini o‘tkazishi kerakligini qayd etgan.
Hisobotda O‘zbekiston iqtisodiyotini diversifikatsiya qilish uchun ilm-fan, texnologiya, muhandislik va matematika (STEM) bo‘yicha ko‘nikmalarga ega bo‘lgan malakali ishchi kuchiga ehtiyoj borligi ta’kidlangan.
O‘zbekiston OTBga 1995-yilda a’zo bo‘lgan. O‘shandan beri OTB mamlakatga 10,8 mlrd dollar kredit, grant va texnik yordam ajratdi. Bank 1966-yilda tashkil etilgan bo‘lib, 68 a’zoga ega, ulardan 49 tasi mintaqada.
OTB o‘ta qashshoqlikka barham berish bo‘yicha saʼy-harakatlarini davom ettirar ekan, gullab-yashnagan, qamrab oluvchi, barqaror va barqaror Osiyo va Tinch okeaniga erishish tarafdori. OTB 1966-yilda tashkil etilgan bo‘lib, 68 a’zoga ega, ulardan 49 tasi mintaqada.
