Qirg‘izistonda sobiq vazirning qarindoshlari hibsga olinib, o‘g‘li qidiruvga berildi
Qirg‘iziston sobiq tabiiy resurslar, ekologiya va texnika nazorati vaziri Dinara Qutmanovaning o‘g‘li Kemel Qutmanov qidiruvga berildi. Bu haqda AKIpress xabar berdi.
Respublikada Tabiiy resurslar vazirligining mansabdor shaxslari va Tabiatni rivojlantirish jamg‘armasi xodimlariga nisbatan korrupsiyaga oid jinoyat ishi bo‘yicha tergov harakatlari davom ettirilmoqda. Milliy xavfsizlik davlat qo‘mitasi tergov olib bormoqda.
Tergov ma’lumotlariga ko‘ra, 2021-yildan hozirgi kunga qadar tabiat va ekologiyani muhofaza qilish loyihalarini amalga oshirish uchun Qumtor Gold Company yopiq aksionerlik jamiyati (YAJ) mablag‘laridan har yili 3 million 700 ming dollar (325 million som) ajratiladi.
Razvedka xizmati ma’lum qilishicha, 3 yil davomida jami moliyalashtirish hajmi 969 million 568 ming somni tashkil qilgan. Ko‘rsatilgan mablag‘dan Tabiatni rivojlantirish jamg‘armasi tomonidan tabiatni muhofaza qilish va asrash bo‘yicha 110 ta loyiha doirasida jismoniy va yuridik shaxslarga 789 million 568 ming som (taxminan 9 million dollardan ortiq) mablag‘ ajratilgan.
Milliy xavfsizlik davlat qo‘mitasi jamg‘arma faoliyatida ajratilgan mablag‘lardan maqsadsiz foydalanish holatlari aniqlanganini bildirdi. Jumladan, Tabiatni rivojlantirish jamg‘armasi, Tabiiy resurslari vazirligi va yakka tartibdagi tadbirkor (YTT) “Xodjayev” o‘rtasida oldindan kelishilgan holda tender o‘tkazmasdan, jami 34 million somlik (taxminan 387 ming dollar) 1000 dona maxsus kiyim-kechak yetkazib berish bo‘yicha to‘g‘ridan to‘g‘ri shartnoma tuzilgan.
Milliy xavfsizlik davlat qo‘mitasi kelishuvning noqonuniy tuzilishi sobiq tabiat vaziri Dinara Qutmanova tomonidan qo‘llab-quvvatlangani, “Xodjayev” YTT esa Qutmanova o‘g‘lining yaqin do‘sti ekanini taʼkidladi.
“Savdo-sanoat palatasi ekspertiza xulosasiga ko‘ra, respublika bozorlarida kombinezonlar narxi 11 million somdan oshmaydi, 23 million som miqdoridagi farq Qutmanovalar oilasi tomonidan o‘zlashtirilgan”, — deydi Milliy xavfsizlik davlat qo‘mitasi.
Maxfiy xizmatlar ekspert komissiyasining 3 ta yig‘ilishi Qutmanova tomonidan bo‘linma tashkilotlari manfaatlarini taʼminlash ostida o‘tkazilganini aniqladi.
Sobiq vazirning topshirig‘iga ko‘ra, to‘rtinchi yig‘ilish komissiya a’zolarining amalda ishtirokisiz rasmiy tarzda o‘tkazilgani “Tabiiy resurslar vazirligi mutasaddilarining ko‘rsatmalari bilan tasdiqlangan”.
“Moliyalashtirilgan 110 ta loyihadan 22 tasi joriy bosqichda tekshirilgan bo‘lib, ularning aksariyati maqsadga muvofiq emas, ekologik va boshqa ekspertizadan o‘tkazilmagan. Ular maqsadga muvofiqligi va dolzarbligi aniqlanmagan holda tasdiqlangan va moliyalashtirilgan. Alohida loyihalar byudjet mablag‘larini to‘g‘ridan to‘g‘ri o‘zlashtirish uchun bahona bo‘lgan”, — deya taʼkidladi Milliy xavfsizlik.
Shuningdek, Qutmanovaning o‘g‘li Kemel Qutmanov tomonidan Tabiiy resurslar vazirligi va Tabiatni rivojlantirish jamg‘armasi faoliyatiga “to‘g‘ridan to‘g‘ri aralashgani” va loyihani moliyalashtirish summasining 10 foizi miqdorida “to‘lovlar” olgani to‘g‘risida to‘g‘ridan to‘g‘ri dalillar aniqlangan.
Jamg‘arma direktorining ko‘rsatmasiga ko‘ra, Kemel Qutmanov 5 ta xo‘jalik yurituvchi subyektdan 17 million somdan (salkam 194 ming dollar) ortiq mablag‘ olgan.
Qutmanovaning opasiga ko‘ra, jiyani Qutmanov “Jashil Muras” loyihasi bo‘yicha 7 million 560 ming som olgan (taxminan 80 ming dollar), bu esa “mablag‘larni o‘zlashtirish uchun bahona bo‘lgan xolos”.
Sobiq vazirning singlisi aybiga iqror bo‘lgani va yetkazilgan zararni qoplashi munosabati bilan hibsga olingan va uy qamog‘iga ozod qilingan.
Yana bir fakt — Chuy viloyatida mini-GES qurilishi uchun “E.K.” hisob raqamiga 23 million som (taxminan 262 ming dollar) o‘tkazilgan. ‘E.K.’ning direktori aslida soxta bo‘lib, sobiq vazirning uy bekasi hisoblanadi. Aniqlanishicha, ajratilgan 23 million somning 15 million somi (deyarli 171 ming dollar) Qutmanovalar oilasi tomonidan o‘zlashtirilgan, — deydi Milliy xavfsizlik.
Ta’kidlanishicha, jinoyat ishi yuzasidan Qutmanovaning hamkasblari va uy bekasi ham hibsga olingan. Tergov doirasida jinoyatga aloqador boshqa shaxslar aniqlanmoqda. Qutmanovaning o‘zi bilan tergov tadbirlarini o‘tkazish rejalashtirilgan.
