O‘zbekistonda eng ko‘p chakana savdo qaysi hududlarda amalga oshirilgani ma’lum qilindi

Davlat statistika qo‘mitasi 2023-yil yanvar—mart oylari bo‘yicha chakana savdo aylanmasini e’lon qildi.

Chakana savdo aylanmasi — savdo sohasida aholiga tovarlarni donalab yoki ko‘p bo‘lmagan miqdorlarda naqd pulga (bank kartalari orqali) sotishni nazarda tutuvchi faoliyat.

Mamlakat bo‘yicha chakana savdo aylanmasi 59 trln so‘mni tashkil etdi. Bu 2022-yilning yanvar—mart oylariga nisbatan 5,2 foizga ko‘p.

Chakana savdo aylanmasining tarkibiy qismlari 82,8 foiz kichik biznes va xususiy tadbirkorlik subyektlari, 17,2 foiz yirik korxonalar va 10,5 foizi uyushmagan savdo hissasiga to‘g‘ri keldi.

2022-yilning yanvar—mart oylariga nisbatan Toshkent shahri (9,4 foiz), Farg‘ona (7,7 foiz) va Toshkent (6,6 foiz) viloyatlarida chakana savdo tovar aylanmasining ko‘payish sur’atlari kuzatilib, eng yuqori ko‘rsatkich Toshkent shahrida qayd etildi.

So‘nggi 5 yillikda chakana savdo tovar aylanmasining yuqori o‘sish sur’ati 2022-yilda kuzatildi. Bunda chakana savdo tovar aylanmasi o‘tgan yilning mos davriga nisbatan 10,8 foizni tashkil qildi.

Tovar aylanmasida eng yuqori ulush Toshkent shahrida — 26,1 foizб ya’ni 15,3 trln so‘m bo‘lgan.

Mamlakat chakana savdo tovar aylanmasida eng quyi ulushni Sirdaryo viloyati 1,8 foiz bilan 1 trln so‘mni tashkil etdi.

Yirik korxonalarning tovar aylanmasi hajmi 2022-yilning yanvar—mart oylariga nisbatan 9,6 foizga o‘sdi. Bu 10,1 trln so‘mga teng. Bu esa umumiy savdo hajmining 17,2 foiz ulushiga to‘g‘ri keldi.

Tahliliy natijalarga ko‘ra, chakana savdo tovar aylanmasida kichik biznes va xususiy tadbirkorlik subyektlarining ulushi bo‘yicha Surxondaryo (96,9 foiz), Qashqadaryo (95,1 foiz) viloyatlari va Qoraqalpog‘iston (95,5 foiz) yetakchilik qilmoqda. 

Chakana savdo tovar aylanmasi tarkibida yirik korxonalarning ulushi 17,2 foizni tashkil etib, eng katta ulush Toshkent shahri (40,1 foiz), Samarqand (17,7 foiz), Toshkent (16 foiz), Farg‘ona (8,5 foiz) viloyatlarida kuzatildi.

2023-yilning yanvar—mart oyi holatiga o‘rtacha aholi jon boshiga chakana savdo tovar aylanmasi 1,6 mln so‘mni (2022-yilning yanvar–mart oyiga nisbatan 3 foiz) tashkil etdi.

Ushbu ko‘rsatkichni hududlar kesimida solishtirilganda eng yuqori hajm Toshkent shahri (5,1 mln so‘m), Navoiy (1,9 mln so‘m) va Toshkent (1,7 mln so‘m) viloyatlari hissasiga to‘g‘ri keldi.