O‘zbekiston iqtisodiyotining rivojlanish prognozlari e’lon qilindi. Bu haqda “Daryo”ga Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi xabar berdi.
Statistika agentligi hisobotiga ko‘ra, 2023-yilning 1-choragi yakunlariga bo‘yicha O‘zbekiston yalpi ichki mahsulotining (YIM) o‘sishi 5,5 foizni tashkil etdi. Sanoatda o‘sish — 4,1 foiz, qishloq xo‘jaligida — 3,2 foiz, chakana savdo aylanmasida — 5,2 foiz, qurilishda — 4,5 foiz. 1-chorakda inflyatsiya 2,4 foizni tashkil etdi, bu o‘tgan yilgi 2,9 foizdan kamaydi. Tashqi savdo aylanmasi 11,9 foizga o‘sdi.
Iqtisodiy o‘sishning tezlashishi, shuningdek, O‘zbekistondagi anomal sovuq tufayli jabr ko‘rgan tadbirkorlarni qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha tezkor chora-tadbirlarning o‘z vaqtida qabul qilinishi bilan bog‘liq.
Xususan, kichik va o‘rta biznes subyektlariga kreditlar bo‘yicha to‘lovlar uzaytirildi; qarzni foizsiz, qo‘shimcha garovsiz, “jarimasiz” bo‘lib-bo‘lib to‘lash imkoniyatini taqdim etdi; ishlab chiqarishni tiklash uchun kreditlar ajratildi; jarimalar va jarimalarni hisoblash 1-aprelgacha to‘xtatildi va boshqalar.
O‘zbekiston iqtisodiyotining rivojlanish prognozlari
Aprel oyidagi hisobotga ko‘ra, Xalqaro valyuta jamg‘armasi (XVJ) O‘zbekistonda iqtisodiy o‘sish prognozini yaxshiladi.
2023-yilda O‘zbekistonda YIM o‘sishi 5,3 foizni tashkil etishi kutilmoqda, oktyabr oyidagi prognozda bu ko‘rsatkich 4,7 foizni tashkil etgan edi. XVJ ekspertlari 2024-yilda O‘zbekiston iqtisodiyoti 0,2 foizdan 5,5 foizga yuqori, bu XVJning avvalgi taxminlaridan 0,6 f.p. o‘sishini kutmoqda.
Jahon banki (JB) joriy va keyingi yillarda O‘zbekiston YIMning o‘sish ko‘rsatkichlarini oshirdi. Joriy yilning aprel oyida yangilangan prognozga ko‘ra, 2023-yilda O‘zbekistonning iqtisodiy o‘sishi 5,1 foizni tashkil etadi. Bu ko‘rsatkich 2022-yil kuzgi prognoziga nisbatan (4,9 foiz) 0,2 foiz punktga yaxshilandi. Shu bilan birga, aholi iste’moli 5 foizga, investitsiyalar 4,2 foizga, eksport 20,5 foizga va import 20,6 foizga o‘sadi.
Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi prognozi
Markazning baholashiga ko‘ra, 2023-yilning birinchi yarmida yanvar oyidagi prognozga qaraganda ancha ishonchli iqtisodiy o‘sish kuzatilmoqda. Oldingi prognozda 2023-yilning 1-choragida 5,47 foiz o‘sish kutilgan bo‘lsa, birinchi yarim yillik uchun prognoz 5,65 foizga yaxshilandi.
2023-yil boshida O‘zbekiston iqtisodiyotida qisqa muddatli pasayish kuzatildi, bu esa markazning oldingi prognozida qayd etilgan mavsumiy omillar hamda joriy yil boshidagi holatlar — energiya tanqisligi inqirozini keltirib chiqargan anomal sovuq ob-havo va ta’minotdagi uzilishlarga sabab bo‘lgan tashqi shoklar bilan bog‘liq edi.
O‘zbekiston iqtisodiyoti ob-havo inqirozini bartaraf etgandan so‘ng tiklana boshladi va haftalik YIM ko‘rsatkichlari o‘sish trayektoriyasiga yetdi. Shunday qilib, birja tarkibiy qismlarining o‘sishi, hududlarda ishbilarmonlik muhiti va ishbilarmonlik faolligi ko‘rsatkichlarining o‘sishi, ichki savdo va xizmat ko‘rsatish sohasidagi faollikning oshishi hisobiga ishbilarmonlik faolligi indeksining mo‘tadil o‘sishi qayd etildi.
Quyidagi toifalar bo‘yicha so‘rovlar tahlili sezilarli o‘sishni ko‘rsatdi, “tadbirkorlik va sanoat” 5,8 foizga, “xaridlar” 8 foizga, “avtotransport vositalari” 4,1 foizga oshdi.
Ushbu omillarni hisobga olgan holda va YIM o‘sishining haftalik prognoz ko‘rsatkichlarini birlashtirgan holda, joriy yilning 1-choragida O‘zbekiston iqtisodiyoti barqaror o‘sish trayektoriyasiga kirdi.
Joriy yilda O‘zbekiston iqtisodiyoti o‘tgan chorakda kuzatilgan o‘sish sur’atlarini saqlab, rivojlanishda davom etadi.
Markaziy bankning mart oyida asosiy stavkani 15 foizdan 14 foizgacha pasaytirish to‘g‘risidagi qarori iqtisodiyotdagi ichki talabni rag‘batlantirish orqali 2023-yilning birinchi yarim yilligida ham tarmoq, ham makro darajada O‘zbekiston iqtisodiyotiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi.
Yuqorida qayd etilgan omillarni hisobga olgan holda, 2023-yilning birinchi yarmida O‘zbekiston iqtisodiyotining kutilayotgan o‘sishi 5,65 foizni tashkil etadi. Shu bilan birga, iqtisodiy o‘sishning prognoz koridori 5,50—5,75 foiz darajasida belgilandi.
2023-yilning birinchi yarmi uchun O‘zbekistonda yalpi ichki mahsulotning haftalik o‘sishi prognozi
Avvalroq Jahon banki O‘zbekiston iqtisodiyoti 2023-yilda 5,3 foizga o‘sishini prognoz qilgani haqida xabar berilgandi.
Izoh (0)