Ўзбекистон иқтисодиётининг ривожланиш прогнозлари эълон қилинди. Бу ҳақда “Дарё”га Иқтисодий тадқиқотлар ва ислоҳотлар маркази хабар берди.
Статистика агентлиги ҳисоботига кўра, 2023 йилнинг 1-чораги якунларига бўйича Ўзбекистон ялпи ички маҳсулотининг (ЯИМ) ўсиши 5,5 фоизни ташкил этди. Саноатда ўсиш — 4,1 фоиз, қишлоқ хўжалигида — 3,2 фоиз, чакана савдо айланмасида — 5,2 фоиз, қурилишда — 4,5 фоиз. 1-чоракда инфляция 2,4 фоизни ташкил этди, бу ўтган йилги 2,9 фоиздан камайди. Ташқи савдо айланмаси 11,9 фоизга ўсди.
Иқтисодий ўсишнинг тезлашиши, шунингдек, Ўзбекистондаги аномал совуқ туфайли жабр кўрган тадбиркорларни қўллаб-қувватлаш бўйича тезкор чора-тадбирларнинг ўз вақтида қабул қилиниши билан боғлиқ.
Хусусан, кичик ва ўрта бизнес субъектларига кредитлар бўйича тўловлар узайтирилди; қарзни фоизсиз, қўшимча гаровсиз, “жаримасиз” бўлиб-бўлиб тўлаш имкониятини тақдим этди; ишлаб чиқаришни тиклаш учун кредитлар ажратилди; жарималар ва жарималарни ҳисоблаш 1 апрелгача тўхтатилди ва бошқалар.
Ўзбекистон иқтисодиётининг ривожланиш прогнозлари
Апрель ойидаги ҳисоботга кўра, Халқаро валюта жамғармаси (XBЖ) Ўзбекистонда иқтисодий ўсиш прогнозини яхшилади.
2023 йилда Ўзбекистонда ЯИМ ўсиши 5,3 фоизни ташкил этиши кутилмоқда, октябр ойидаги прогнозда бу кўрсаткич 4,7 фоизни ташкил этган эди. XBЖ экспертлари 2024 йилда Ўзбекистон иқтисодиёти 0,2 фоиздан 5,5 фоизга юқори, бу XBЖнинг аввалги тахминларидан 0,6 ф.п. ўсишини кутмоқда.
Жаҳон банки жорий ва кейинги йилларда Ўзбекистон ЯИМнинг ўсиш кўрсаткичларини оширди. Жорий йилнинг апрель ойида янгиланган прогнозга кўра, 2023 йилда Ўзбекистоннинг иқтисодий ўсиши 5,1 фоизни ташкил этади. Бу кўрсаткич 2022 йил кузги прогнозига нисбатан (4,9 фоиз) 0,2 фоиз пунктга яхшиланди. Шу билан бирга, аҳоли истеъмоли 5 фоизга, инвестициялар 4,2 фоизга, экспорт 20,5 фоизга ва импорт 20,6 фоизга ўсади.
Иқтисодий тадқиқотлар ва ислоҳотлар маркази прогнози
Марказнинг баҳолашига кўра, 2023 йилнинг биринчи ярмида январь ойидаги прогнозга қараганда анча ишончли иқтисодий ўсиш кузатилмоқда. Олдинги прогнозда 2023 йилнинг 1-чорагида 5,47 фоиз ўсиш кутилган бўлса, биринчи ярим йиллик учун прогноз 5,65 фоизга яхшиланди.
2023 йил бошида Ўзбекистон иқтисодиётида қисқа муддатли пасайиш кузатилди, бу эса марказнинг олдинги прогнозида қайд этилган мавсумий омиллар ҳамда жорий йил бошидаги ҳолатлар — энергия танқислиги инқирозини келтириб чиқарган аномал совуқ об-ҳаво ва таъминотдаги узилишларга сабаб бўлган ташқи шоклар билан боғлиқ эди.
Ўзбекистон иқтисодиёти об-ҳаво инқирозини бартараф этгандан сўнг тиклана бошлади ва ҳафталик ЯИМ кўрсаткичлари ўсиш траекториясига етди. Шундай қилиб, биржа таркибий қисмларининг ўсиши, ҳудудларда ишбилармонлик муҳити ва ишбилармонлик фаоллиги кўрсаткичларининг ўсиши, ички савдо ва хизмат кўрсатиш соҳасидаги фаолликнинг ошиши ҳисобига ишбилармонлик фаоллиги индексининг мўтадил ўсиши қайд этилди.
Қуйидаги тоифалар бўйича сўровлар таҳлили сезиларли ўсишни кўрсатди, “тадбиркорлик ва саноат” 5,8 фоизга, “харидлар” 8 фоизга, “автотранспорт воситалари” 4,1 фоизга ошди.
Ушбу омилларни ҳисобга олган ҳолда ва ЯИМ ўсишининг ҳафталик прогноз кўрсаткичларини бирлаштирган ҳолда, жорий йилнинг 1-чорагида Ўзбекистон иқтисодиёти барқарор ўсиш траекториясига кирди.
Жорий йилда Ўзбекистон иқтисодиёти ўтган чоракда кузатилган ўсиш суръатларини сақлаб, ривожланишда давом этади.
Марказий банкнинг март ойида асосий ставкани 15 фоиздан 14 фоизгача пасайтириш тўғрисидаги қарори иқтисодиётдаги ички талабни рағбатлантириш орқали 2023 йилнинг биринчи ярим йиллигида ҳам тармоқ, ҳам макро даражада Ўзбекистон иқтисодиётига ижобий таъсир кўрсатади.
Юқорида қайд этилган омилларни ҳисобга олган ҳолда, 2023 йилнинг биринчи ярмида Ўзбекистон иқтисодиётининг кутилаётган ўсиши 5,65 фоизни ташкил этади. Шу билан бирга, иқтисодий ўсишнинг прогноз коридори 5,50—5,75 фоиз даражасида белгиланди.
2023 йилнинг биринчи ярми учун Ўзбекистонда ялпи ички маҳсулотнинг ҳафталик ўсиши прогнози
Аввалроқ Жаҳон банки Ўзбекистон иқтисодиёти 2023 йилда 5,3 фоизга ўсишини прогноз қилгани ҳақида хабар берилганди.
Изоҳ (0)