• Profilga Kirish
  • 4992fdfd-8954-4c05-b6e3-f510f81a73b5.svg f28f9d5b-7461-4f14-8ebe-571256959e43.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12834.61
    • RUB162.65
    • EUR14662.26
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +22°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • test
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Mahalliy (O‘zb)
      • Ob-havo
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Boshqalar
    • Markaziy
      Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
        • Qoraqalpog‘iston
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Iqtisodiyot

    O‘zbekistonga venchur mablag‘lari kelib tushdi. Ilgari vaziyat qanday edi?

    Tahlilchi, R&D mutaxassisi Timurmalik Elmuradov O‘zbekistonga kelib tushayotgan venchur mablag‘larini tahlil qildi. Bu haqda IT Park xabar bermoqda.

    Foto: “Daryo”

    Aprel oyida islomiy moliya tamoyillari asosida faoliyat yurituvchi O‘zbekistonning IMAN startapi xalqaro jamg‘arma va 500 Global akseleratoridan investitsiyalarni jalb qildi.

    Ushbu kelishuv hozirda mamlakatda sodir bo‘layotgan tendensiyani yaqqol aks ettiradi — mahalliy startaplardan nihoyat venchur pullari kelib tusha boshladi.

    Ilgari qanday bo‘lgan?

    O‘zbekistonda investorlar har doim bor edi, biroq ular biznes farishtalari — tadbirkorlar bo‘lgan, agar ularga g‘oya va uning ortida turgan shaxs yoqsa, pul berishardi.

    Ko‘pincha IT bilan bog‘liq bo‘lmagan yirik kompaniyalarning egalari o‘z bizneslarini boshlashga qaror qilgan xodimlarining loyihalariga sarmoya kiritgan.

    Masalan, MyTaxi shu tarzda paydo bo‘ldi. U hozirda eng yirik taksi agregatorlaridan biriga aylandi.

    Bir qator sabablarga ko‘ra mamlakatda institutsional investorlar yo‘q edi, ularni uch qismga bo‘lish mumkin.

    Birinchidan, bozor. Aslida, u yo‘q edi, chunki startaplarga pul jalb qilish madaniyati bo‘lmagan.

    Ikkinchidan, qonunchilik. Bozorda qiziqarli startap paydo bo‘lgan va unga sarmoya kiritishga tayyor kompaniyalar bo‘lsa ham, buni qilish muammoli edi.

    Qonunchilik bazasida venchur investitsiyalar tushunchasi yo‘q edi va bir kompaniya boshqasiga investitsiya kiritish jarayonining o‘zi hech qanday tarzda tartibga solinmagan.

    Uchinchidan, investitsiya muhiti. Investitsiya muhiti yaxshi emas edi, shuning uchun xorijiy investorlar O‘zbekistonga pul tikmagan.

    Bu va boshqa to‘siqlar (sekin va qimmat internet, valyuta cheklovlari, davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlanmasligi) startapchilarga mablag‘ topishni qiyinlashtirdi, bu esa loyihalarning sekin o‘sishiga va tez o‘lishiga olib keldi.

    Nimalar o‘zgardi?

    2017-yil kirib keldi. O‘zbekistonda valyutani liberallashtirish amalga oshirildi, shundan so‘ng mamlakat xalqaro biznes xaritalarida yana paydo bo‘ldi.

    Xorijiy tadbirkorlar, kompaniyalar va pullar mamlakatga kirib keldi, chunki sarmoya kiritish va foyda olish yanada qiziqarli jarayonga aylandi.

    Shu yili davlatning pozitsiyasi o‘zgardi. Agar bundan oldin internetga tahdid sifatida qarashgan bo‘lsa, endi texnologiya bilan shug‘ullanish rag‘batlantirila boshlandi.

    Birinchi qadamlardan biri, startaplarni qo‘llab-quvvatlashga ixtisoslashgan Mirzo Ulugbek Innovations Center’ning tashkil etilishi bo‘ldi. Keyinchalik ushbu ish IT Park tomonidan davom ettirildi va kengaytirildi.

    Shu bilan bir vaqtda xorijiy kompaniyalar bilan aloqalarni yo‘lga qo‘yish, O‘zbekiston nufuzini yuksaltirish, mamlakatda turmush darajasini oshirish, IT mutaxassisliklarini ommalashtirish bo‘yicha keng ko‘lamli ishlar amalga oshirildi.

    2018-yilda IT kompaniyalarni moliyalashtirish mexanizmlarini tartibga soluvchi Prezident farmoni chiqarilgandan so‘ng amalga oshirilgan qonunchilik bazasini yaratish qolgan edi.

    Shundan so‘ng xorijiy va mahalliy fondlar paydo bo‘la boshladi, akseleratorlar ochildi, birinchi bitimlar tuzildi, ammo asosiy muvaffaqiyatga bir necha yil o‘tgach erishildi.

    “Venchurli” 2022-yil

    Bozor shakllanganiga, qonunchilik bazasi paydo bo‘lganiga, investitsiya muhiti yaxshilanganiga qaramay, O‘zbekistonda hali ham kelishuvlar kam edi.

    Buni dastlabki yillar sinov va testlarga sarflangani bilan izohlash mumkin. Startaplarga MVP yaratish uchun va fondlarga yangi sharoitlarni o‘rganish uchun vaqt kerak edi.

    2022-yilda ushbu ikki parallellik nihoyat o‘zaro kesishib o‘tdi. 12 oy ichida institutsional investorlar 20 dan ortiq startaplarni moliyalashtirdi, bu mutlaq rekord bo‘ldi.

    Pul jalb qilgan loyihalar orasida Jett, ArzonApteka, Sello, Allgood, Multicard, Ox Resto, Sug‘urta Bozor, Yoto, Multibank, Pro Tok mavjud.

    Agar sohalar nuqtai nazaridan qarasangiz, biznesni avtomatlashtirish bo‘yicha ko‘plab tizimlarni (restoranlar, do‘konlar), turli bozorlarni (taʼlim, oziq-ovqat) va fintech (to‘lovlar, e-com, fond bozori) ni ko‘rishingiz mumkin.

    Mablag‘lar odatda dastlabki bosqichlarda investitsiya qilinadi. Pul evaziga ular kompaniyaning bahosi va sarmoya miqdoriga qarab 5 foizdan 25 foizgacha bo‘lgan ulushni so‘rashadi.

    Investitsiyalar miqdori nisbatan kichik (50 ming dollar va undan ko‘p), ammo bu bozor hali rivojlanmaganligi sababli, pul hali ham juda qimmat turadi.

    O‘zbekistonda investitsiya madaniyati endigina shakllanayotganiga qaramay, 2023-yilga kelib mamlakatda 10 ta venchur fondi mavjud edi:

    • Semurg Ventures
    • Altergate
    • Uzcard Ventures
    • UzVC
    • RB ASIA
    • YELLOWROCKETS.VC
    • Sturgeon Capital
    • Fort Ross Ventures
    • Aloqa Ventures
    • MOST Ventures

    Bular asosan xorijda joylashgan xususiy kompaniyalar va davlat tashkilotlarining loyihalari.

    Startaplarni moliyalashtirishdan tashqari, fondlar hali ham bozorni rivojlantirishda ishtirok etmoqda.

    Masalan, 2022-yilda IT Park, Aloqabank va Aloqaventures korporativ akseleratorni ishga tushirdilar.

    Umuman olganda, bu IT-tadbirkorlikni rivojlantirish dasturi, yangi xizmatlar va mahsulotlarni sinovdan o‘tkazish uchun platformadir.

    Shu va boshqa tashabbuslar juda ahamiyatli, chunki venchur faqat ekotizim mavjud bo‘lganda muvaffaqiyatli bo‘lishi mumkin.

    2022-yilda O‘zbekiston hozir bunga har qachongidan ham yaqinroq ekanini ko‘rsatdi.

    17.05.2023, 16:10   Izoh (0)   5696
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    “Agrobank” tomonidan “Suvchilar maktabi” loyihasi yo‘lga qo‘yildi


    Jizzax shahrida Jizzakh ADM hududida Koreyaning DMC kompaniyasi bilan hamkorlikda yangi majmua qurilishi boshlanishiga bag‘ishlangan vaqt kapsulasini joylash marosimi bo‘lib o‘tdi


     Endilikda Payme orqali davlat namunasidagi ma’lumotnomalarni olish mumkin


    Kia’ning rasmiy distribyutori bo‘lgan Roodell kompaniyasi — Kia Seltos Kia sohiblarini Kia Go shiori ostida o‘tkaziladigan sport-ko‘ngilochar tadbirda ishtirok etishlari uchun chorladi!


    Bolalarning nevrologik kasalliklarini to‘g‘ri davolash yo‘llarini izlash


    Shivaki Frigo Cool — mahsulotlaringizning kafolatli saqlanishi!


    Uzbekinvest kompaniyasi 2023-yilda elektron polislarni joriy etish bo‘yicha yetakchilikni saqlab qoldi


    Korzinka’dan BYD Song Plus: keng ko‘lamli aksiyada qatnashing, elektromobil minib keting


    Toshkentdagi Central Park’da Huggies bolalar brendining ona va bola xonasi ochildi


    Mukofot jamg‘armasi 1 mln dollarlik President Tech Award tanloviga arizalar qabuli davom etmoqda


    Toshkentda yana bir yirik loyiha – Shoshkent turar joy majmuasining sotuv ofisi o‘z faoliyatini boshladi


     Mobiuz kompaniyasi “Xotirjam” tarif rejalarini taqdim etdi


     Asakabank “Mastercard bilan Venetsiyaga” aksiyasini boshladi


    “Payme foydalanuvchilarining hayotiy hikoyalari asosida”: Daler singlisiga kartadagi pulni o‘g‘irlikdan saqlashga qanday yordam berdi


    Toshkentda Lenovo Store brend do‘konining ochilishi bo‘lib o‘tdi

     

    Tavsiya etamiz

    Muzlatkich ichida jon saqlagan bola, Apple’ning yangi mahsulotlari, sudga chaqirilgan shahzoda — 6-iyun suratlari

    06.06.2023, 22:25

    O‘quvchilarga berilayotgan pasport, Toshkentda paydo bo‘lgan ovozkuchaytirgichli avtoulovlar, o‘ta xavfli jinoyatchini qo‘lga olish jarayoni — Toshkent shahar IIBB...

    06.06.2023, 16:27

    “Morg”ga aylantirilgan maktab, chopon kiyib olgan Rafet El Roman, metro zinasida uxlayotganlar — 5-iyun suratlari

    05.06.2023, 22:45

    “Barchamiz uchun jiddiy signal bo‘ldi” — qashqadaryolik yetti bloger o‘z faoliyatini tugatdi

    05.06.2023, 17:00
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    “Oltin yigitcha” Oskar de la Hoya ishtirokidagi eng yaxshi 5 ta jang

    Sport | 14.09.2023, 17:42

    To‘qimachilik fabrikalari, qullar savdosi va yelkanli kemalar. “Manchester Siti” va “Manchester Yunayted” klublari logotipidagi kema ramzining tarixi

    Sport | 02.07.2023, 22:51

    “Mutlaqo o‘xshamaydi”: pop qiroli Maykl Jeksonning 26 yoshli o‘g‘li qanday ko‘rinishga ega va hozir nimalar bilan band? (foto)

    Shou-biznes | 19.06.2023, 19:30

    Qondosh dublyorlar:Filmlarda o‘z egizagi bilan ishtirok etuvchi turk aktyorlari (foto)

    Shou-biznes | 18.06.2023, 12:40

    Shaffof poshnali poyabzal, sho‘ng‘ishga mo‘ljallangan kostyum: Maykl Jekson, Brando va boshqa mashhurlar ixtiro qilgan buyumlar (foto)

    Shou-biznes | 14.06.2023, 19:40

    Filmning 1 qismi uchun yuqori gonorar, shaxsiy avtouy: Turk aktyorlarining aqlbovar qilmaydigan talablari

    Shou-biznes | 12.06.2023, 13:37

    “Manchester Siti” yoki “Inter” hujumchisi tarixda qoladi. Bir mavsumda ham YCHL, ham JCH kubogini qo‘lga kiritgan to‘qqiz futbolchi haqida

    Sport | 10.06.2023, 17:40

    Shirinliklarga qaramlikdan kelib chiquvchi 4 ta xavotirli alomatlar

    Salomatlik | 09.06.2023, 19:30

    Tom Xenks o‘zi ishtirokidagi ba’zi filmlarni yomon ko‘rishi haqida so‘zlab berdi

    Shou-biznes | 09.06.2023, 10:29

    Ko‘z oldida onasi otasini otib tashlagan: fojiali voqealarni boshdan kechirgan mashhur ayollar (foto)

    Shou-biznes | 08.06.2023, 18:48
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • test
    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.