Husiylar Qizil dengizda kemalarga hujum qilishi oqibatida neft narxi oshmoqda — Bloomberg
BP kompaniyasi Yaman husiylarining tijorat kemalariga hujumlari kuchaygani sababli Qizil dengiz orqali barcha eksportni to‘xtatishini ma’lum qildi. Oqibatda neft va tabiiy gaz narxlari keskin ko‘tarildi. Bu haqda Bloomberg xabar berdi.
Dunyodagi eng yirik neft kompaniyalaridan birining qarori yirik yuk tashish kompaniyalarining ham xuddi shunday harakatlaridan so‘ng qabul qilindi. Qizil dengizda yuk tashish xavfi tufayli 100 dan ortiq konteyner kemalari yo‘nalishini o‘zgartirdi. Tahlilchilarning ogohlantirishicha, global ta’minot zanjirlaridagi tebranishlar tovarlarni tashish xarajatlarini oshirishi mumkin.
“Qizil dengizda yuk tashish xavfsizligi bilan bog‘liq vaziyat yomonlashgani sababli BP Qizil dengiz orqali barcha yuk tashishlarni vaqtincha to‘xtatishga qaror qildi”, — deyiladi kompaniya bayonotida.
Shuningdek, kompaniya mintaqadagi o‘zgaruvchan sharoitlarni hisobga olgan holda ushbu ehtiyot chorasini uzaytirishi mumkin. Bu xabar tufayli neft narxi keskin ko‘tarildi. Brent markali neft jahon bozorida 2,7 foizga oshib, bir barreli uchun 78,64 dollarni tashkil qildi. AQSHda neft narxi 2,8 foizga oshib, bir barrel uchun 73,44 dollar bo‘ldi.
Yangilik tabiiy gaz bozoriga ham ta’sir qildi. Yoqilg‘i uchun Yevropada asosiy narx 7,7 foizga oshib, megavatt soatiga 35,75 yevroga (39,04 dollar) yetdi.
MSC, Maersk, CMA CGM va Hapag-Lloyd so‘nggi kunlarda xavfsizlik nuqtai nazaridan Suvaysh kanalini chetlab o‘tishini aytdi. Kanal Qizil dengizni O‘rta Yer dengizi bilan bog‘laydi, ikkalasi ham Isroilni bog‘laydi. Evergreen Group konteyner yuk tashish bo‘limi ham Qizil dengizdan o‘tmaydiganlar ro’yxatiga qo‘shildi.
“Vaziyat yomonlashishda davom etmoqda va xavfsizlik bilan bog‘liq xavotirlar kuchaymoqda”, — dedi Fransiyaning CMA CGM guruhi.
Qizil dengizdan tranzit o‘tayotgan kemalarga “keyingi ogohlantirishgacha” sayohatlarini to‘xtatish tavsiya etilgan.
“CMA CGM o‘z mijozlari uchun transport xizmatlarini himoya qilish uchun barcha zarur choralarni ko‘rmoqda”, — deya qo‘shimcha qildi kompaniya.
Ammo tahlilchilar Sharq va G‘arb o‘rtasidagi asosiy savdo yo‘lining uzilishi ta’minot zanjirlari uchun salbiy oqibatlarga olib kelishi mumkinligidan ogohlantirmoqda.
“Global yuk tashish stavkalari oshishini, yo‘nalishlar o‘zgarishini va tranzit vaqtlari oshishini kuting”, — dedi Freedos logistika firmasining tadqiqot bo‘limi boshlig‘i Juda Levin.
Jahon tovarlari savdosining 80 foizdan ortig‘i dengiz orqali amalga oshiriladi. Kuchli qurg‘oqchilik tufayli Panama kanali orqali yuk tashish allaqachon cheklangan.
COVID-19 pandemiyasi davrida ta’minot zanjirining uzilishi va yuk tashish narxining oshishi inflyatsiyaning asosiy omili bo‘lgandi, chunki kompaniyalar o‘z mahsulotlarini iste’molchilarga yetkazish xarajatlarini oshirgan.
